Ο γενάρχης Ηρακλής της Φλώρινας

0 Ηρακλής, όταν έμαθε ότι ο σύντροφός του από την αργοναυτική εκστρατεία Κάστορας ο Διόσκουρος έχτισε την Καστοριά, ήλθε και τον επισκέφτηκε και, θαυμάζοντας τη μοναδικότητα και την ομορφιά του τόπου, εξέφρασε στον Κάστορα την επιθυμία να χτίσει κι αυτός πόλη σ' αυτήν τη βορεινή γη. Σύμφωνα με το χρησμό του μαντείου των Δελφών, που ζήτησε ο Ηρακλής, έπρεπε να βαδίσει προς βορρά κι όπου Θα στέκονταν τέσσερις αετοί στην πεδιάδα, εκεί Θα έχτιζε την πόλη του.
'Έτσι, όλοι μαζί ξεκίνησαν και έφτασαν στη Λυγκηστίδα, όπου ο βασιλιάς της Φλώρης τους υποδέχθηκε με παιάνες, Θούρια και ιαχές των αυτοχθόνων και με πολλές φιλοφρονήσεις, για να έχουν την εύνοια των θεών. 'Έγιναν και Θυσίες στους ναούς του Δία και της Δήμητρας, ξαναδόθηκαν τα σημεία των χρησμών για τη αποστολή τους και αποδείχθηκαν ευμενή. Οι Λυγκηστές παραπονέθηκαν στον Ηρακλή πως την περιοχή τους λυμαίνονται πολλά άγρια Θηρία και την ταλαιπωρούν συνεχείς και άγριες επιδρομές βάρβαρων λαών, κυρίως από τον βορρά. Οι ζημιές τους ήταν αμέτρητες και η ησυχία τους ανύπαρχτη. Έτσι, όλοι μαζί πήραν την απόφαση να ξεκαθαρίσουν πρώτα τον τόπο και την κατάσταση που είχε δημιουργηθεί.
O γενάρχης Ηρακλής έριξε στη ράχη τη λεοντή του και μαζί με τον στρατό του και τους αυτόχθονες του Φλώρη άρχισαν το έργο τους. Κουράστηκαν πάρα πολύ για μακρύ χρόνο. 0 χώρος είχε πυκνότατη χλωρίδα, πολλά και ποικίλα άγρια Θηρία, λύγχες, λιοντάρια, αρχούδες , πυκνές λόχμες και παρθένα δάση, έλη και καθόλου δρόμους. Έτσι, ανοίγοντας δρόμους και μονοπάτια, ανεβοκατεβαίνοντας λαγκάδια, βουνά, δάση και απάτητες βουνοκορφές, ύστερα από πολύ καιρό και μεγάλο κόπο, ξεκαθάρισαν τον χώρο και έφτασαν στην Πρέσπα, την αρχαία Βρυγηΐδα.
0 τόπος καθάρισε κι ανάσανε και ήλθε η ησυχία και η ειρήνη που τόσο ποθούσαν οι κάτοικοι, γιατί ο Ηρακλής έδιωξε όλες τις άγριες φυλές πέρα ακόμη και από τα ορμητήριά τους, στα βάθη της βόρειας σημερινής Αλβανίας και της Γιουγκοσλαβίας. Τοποθέτησε μόνιμες φρουρές σε καίρια σημεία, και ένα όμορφο, χαρούμενο και αξέχαστο πρωινό, επέστρεψε στα ανάκτορα του Φλώρη. Δίκαια λοιπόν οι κάτοικοι της Φλώρινας υποδέχτηκαν με Θερμότατη και ενθουσιώδη υποδοχή τον Ηρακλή και τους άντρες του, γιατί είχαν μάθει στο μεταξύ το πελώριο και ανεπανάληπτο έργο τους. Ακολούθησε τριήμερο συμπόσιο με αθλητικούς αγώνες. Από τότε ο Ηρακλής κηρύχθηκε προστάτης πόλης, είχε δικό του ναό, και αργότερα προς τιμήν του η πόλη ονομάστηκε Ηράκλεια. Λίγο μετά ο Ηρακλής έφυγε για να χτίσει την Ηράκλεια Πελαγονίας, δηλαδή το σημερινό Μοναστήρι, εκεί που Θα στέκονταν τέσσερις αετοί.

florina-history ( Λάζαρος Μέλιος: Η ονομασία της Φλώρινας-Μυθολογία-Λαϊκή Μνήμη 1988,
Ο Ελληνισμός της Μακεδονίας από την αρχαιότητα ως σήμερα 1989, Από την Ιστορία της Φλώρινας 1998)