Μια ανθρωποθυσία κοντά στη Λύγκο, το 335 π.Χ.. Άρθρο του Δημήτρη Μεκάση

Ο άνθρωπος στην εξέλιξη του, πρώτα έριξε ένα ζώο στη φωτιά για να φάει η ίδια η φωτιά, που την θεωρούσε ζώο ή θεότητα, και μετά έμαθε να τρώει ψημένο κρέας. Αργότερα θυσίαζε ζώα στους Θεούς, αλλά και ανθρώπους, για να έχει την εύνοια των θεών. Ακόμη και οι εβραίοι, σε κάποιο πρώιμο στάδιο, Θυσίαζαν ανθρώπους στον Θεό. Για παράδειγμα η προσπάθεια του Αβραάμ να θυσιάσει τον Ισαάκ. Οι ανθρωποθυσίες υπήρχαν σε όλες σχεδόν τις αρχαίες Θρησκείες. Ακόμη και στην θρησκεία των αρχαίων Ελλήνων.

Δημήτρης Μεκάσης

Μια ανθρωποθυσία αναφέρει και ο Όμηρος στην Ιλιάδα, που έγινε τον12ο αιώνα π.Χ., τότε που ενωμένοι οι Έλληνες ξεκινούσαν από την Αυλίδα για να κυριεύσουν την Τροία. Κάτι όμως δεν πήγαινε καλά. O άνεμος δεν φυσούσε για να αποπλεύσει ο στόλος. Έτσι η Ιφιγένεια, κόρη του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας, θυσιάστηκε από τον πατέρα της στη Θεά Άρτεμη, για να εξευμενιστούν οι Θεοί και να επιτρέψουν τον απόπλου του ελληνικού στόλου από την Αυλίδα προς την Τροία.

Οι Έλληνες όμως, νωρίς σταμάτησαν να κάνουν ανθρωποθυσίες και περιορίστηκαν στις θυσίες κατοικίδιων ζώων. Μετά την θυσία έτρωγαν το ψημένο κρέας του θυσιασμένου ζώου, καθώς οι ιερείς έψαχναν τα σπλάχνα του θυσιασμένου ζώου, για να προβλέψουν το μέλλον. Σήμερα στη Φλώρινα, και παρόλο που ο χριστιανισμός δεν δέχεται τις θυσίες, το αρχαιοελληνικό αυτό έθιμο διαιωνίζεται μόνο στη θεμελίωση του σπιτιού. Συνηθίζεται να σφάζουν ένα ζώο, πετεινό ή πρόβατο, και να ραντίζουν με το αίμα του τα θεμέλια. Μετά ψήνουν το ζώο και ακολουθεί γλέντι.
Είναι άγνωστο πότε οι αρχαίοι Έλληνες σταμάτησαν τις ανθρωποθυσίες, αλλά μάλλον νωρίς, κάτι που οφείλεται στην ανάπτυξη της φιλοσοφίας, της δημοκρατίας και του πολιτισμού τους. Δεν συνέβη όμως το ίδιο και στους υπόλοιπους λαούς της χερσονήσου του Αίμου. Μια ανθρωποθυσία αναφέρει ο Αρριανός στο έργο του "Αλεξάνδρου Ανάβασις". Το 335 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος έκανε την πρώτη του εκστρατεία εναντίων των Ορακών, Τριβαλλών, Γετών, Σαυροματών και Σκυθών. Νικώντας έφτασε μέχρι τον 'Ιστρο ποταμό, τον σημερινό Δούναβη, στην περιοχή της σημερινής Ρουμανίας. Εκεί έμαθε ότι οι Ιλλυριοί και οι Αυταριάτες και οι Ταυλέιντιοι αποστάτησαν και αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω. O Αλέξανδρος κινήθηκε γρήγορα και οδήγησε τον στρατό του στον Αξιό ποταμό και μετά πέρασε κατά μήκος του Εριγώνα ποταμού και έφτασε στην πόλη Πέλλιο, που την είχε καταλάβει ο Κλείτος ο βασιλιάς των Ιλλυριών, επειδή η πόλη αυτή ήταν καλά οχυρωμένη από την εποχή του Φιλίππου. Οι ιστορικοί τοποθετούν αυτήν την αρχαία πόλη μεταξύ της Κρυσταλλοπηγής και της Κορυτσάς.
Γράφει λοιπόν ο Αρριανός για την μάχη στη Πέλλιο: "Οι άνδρες του Κλείτου είχαν πιάσει τα βουνά που έκλειναν την πόλη. Τα βουνά πρόσφεραν στρατηγικές θέσεις και ήταν σκεπασμένα με πυκνό δάσος. Σκόπευαν να επιτεθούν στους Μακεδόνες από παντού, αν τυχόν χτυπούσαν την περιοχή. O Γλαυκίας όμως, ο βασιλιάς των Ταυλαντίων, δεν είχε φανεί ακόμα. O Αλέξανδρος πλησίασε στην πόλη. Οι Ιλλυριοί, αφού θυσίασαν τρία αγόρια, τρία κορίτσια και τρία μαύρα κριάρια, όρμησαν για να πολεμήσουν με τους Μακεδόνες σώμα με σώμα. Μoλις συνεπλάκησαν όμως, οι Ιλλυριοί εγκατέλειψαν τις οχυρές Θέσεις που κατείχαν και τράπηκαν σε φυγή. Οι στρατιώτες του Αλέξανδρου βρήκαν τπ σφάγια της θυσίας να κείτονται στο έδαφος".
O βάρβαρος αυτός λαός της Βαλκανικής έκαμνε ανθρωποθυσίες και στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τότε που ο ελληνικός πολιτισμός βρισκόταν σε ψηλό επίπεδο. Φαίνεται πως δεν τους άγγιξε ο πολιτισμός των Ελλήνων και συνέχιζαν να ζουν με τις δικές τους παραδόσεις. Πίστευαν πως θυσιάζοντας τρία αγόρια, τρία κορίτσια και τρία κριάρια θα νικούσαν τον Αλέξανδρο. Έγινε όμως το αντίθετο, επειδή ο Αλέξανδρος γνώριζε καλά την πολεμική τέχνη.
Οι Ιλλυριοί ήταν γειτονικός λαός με τους Λυγκηστές, αλλά διέφεραν και φυλετικά και πολιτισμικά. Οι Λυγκηστές πίστευαν στους Δώδεκα θεούς και θυσίαζαν κατοικίδια ζώα, όταν οι Ιλλυριοί έκαμναν ανθρωποθυσίες.
Οι ανθρωποθυσίες, των λοιπών βαλκανικών λαών της αρχαιότητας, περιορίστηκαν από τη νομοθεσία των μεγάλων αυτοκρατοριών (Μεγάλου Αλεξάνδρου και Διαδόχων, Ρωμαίων και Βυζαντινών) και σταμάτησαν με την εμφάνιση της νέας θρησκείας, του χριστιανισμού.