Ο καιρός της Φλώρινας

Τετάρτη 9 Φεβρουαρίου 2022

Ο Στρατηγός Νικόλαος Παπαδόπουλος ή «Παππούς»


Ο Στρατηγός Νικόλαος Παπαδόπουλος ή «Παππούς»

Ήταν πόλεμος που κράτησε από το 1946 μέχρι το 1949. Τότε τον έλεγαν Συμμοριτοπόλεμο αλλά και Ανταρτοπόλεμο. Οι αρχαίοι θα τον έλεγαν Στάση και αργότερα ονομάστηκε Εμφύλιος πόλεμος. Από την μια μεριά ο Εθνικός Στρατός και η εκλεγμένη Κυβέρνηση και από την άλλη ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας (ΔΣΕ), δηλαδή το ΚΚΕ. Ο ΔΣΕ ήταν οχυρωμένος στο Γράμμο στο Βίτσι και στην Πρέσπα.

Κατά την Μάχη της Φλωρίνης του ΔΣΕ ηγείτο ο Γεώργιος Γούσιας που το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Βοντίτσος,  τσαγκάρης από το Συρράκο της  Ηπείρου. Τα πολλά λάθη του έδωσαν την νίκη στον αντίπαλό του Νικόλαο Παπαδόπουλο. Αλλά και οι καλές  πληροφορίες που είχε για τις κινήσεις των τμημάτων ΔΣΕ. Ο Παππούς είχε οχυρώσει την πόλη που είχε γίνει απόρθητη. Παρόλα αυτά, λέγεται, ότι το Επιτελείο τού είχε προτείνει να αφήσουν την Φλώρινα και να οργανώσουν την άμυνα προς το Αμύνταιο. Ο Παππούς όμως αρνήθηκε λέγοντας ότι θα υπερασπιστεί την πόλη για να μην σφαγιαστούν πολλοί και άλλοι τόσοι στρατολογηθούν βιαίως. Τα ¾ του ΔΣΕ ήταν ΝΟΦίτες, δηλαδή Σλαβόφωνοι που ήθελαν την προσάρτηση της  Μακεδονίας στην Γιουγκοσλαβία.

Ο «Παππούς» ήταν ένας στρατιωτικός, που από τους Βαλκανικούς πολέμους του 1912 – 13 συμμετείχε σε όλους τους πολέμους μέχρι το 1949. Αποστρατεύτηκε το 1950.  Είχε γεννηθεί στο Άκοβο Αρκαδίας το 1890 και μεγάλωσε στην Καλαμάτα. Απεβίωσε το 1961.

Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Κόρκας στο βιβλίο του «Σαράντα καυτά χρόνια, 10 πόλεμος και 30 ειρήνη, 1940 -1980» έγραφε:

«Εδώ στη Φλώρινα, ο στρατηγός Νικόλαος Παπαδόπουλος, ο θρυλικός «Παππούς», βρέθηκε δια τρίτη φορά και δοξάστηκε.

Πρώτη φορά στις 7 Νοεμβρίου 1912, στην απελευθέρωση της Φλώρινας, από τους Τούρκους, ως δεκανέας.

Δεύτερη φορά το 1940, ως αντισυνταγματάρχης και διοικητής τους συντάγματος της Φλώρινας. [28ο ΣΠ Αμύνταιο].

Τρίτη φορά  στις 12 με 15 Φεβρουαρίου 1949, ως υποστράτηγος, διοικητής της 2ας Μεραρχίας και υπερασπιστής της Φλώρινας.

Την τρίτη φορά κινδύνεψε να χαθεί ο «Παππούς». Ήταν  08.00 της 12ης Φεβρουαρίου 1949, ο διοικητής της Μεραρχίας με κάλεσε να πάω στο γραφείο του. Λίγο πριν φθάσω στο γραφείο του Στρατηγού, ένα βλήμα πυροβολικού των συμμοριτών έτυχε να πέσει στο παράθυρο του γραφείου του, αυτό που έβλεπε προς την πλατεία. Όταν έφτασα στο στρατηγείο της μεραρχίας, στο ξενοδοχείο Εθνικόν, βρήκα τον στρατηγό και 2 με 3 γιατρούς να προσπαθούν να τον βοηθήσουν να συνέλθει από το σοκ που είχε υποστεί. Εγώ στάθηκα στην πόρτα, δεν μπήκα στο γραφείο, αλλά αυτός με αναγνώρισε και με το χέρι του έγνεψε να πλησιάσω. Πήγα κοντά του, είχε συνέλθει κάπως, από το σοκ και μου λέει «θέλω  το 1033». Του απάντησα ότι οι διμοιρίες του 14 ΛΟΚ ήταν σε ενέδρα μακριά από την Φλώρινα, αλλά επέστρεψαν·  ότι ο 14ος ΛΟΚ είναι συγκεντρωμένος·  ότι μίλησα κιόλας στον λόχο και σε λίγο το ύψωμα 1033 θα είναι δικό μας. Γι αυτό να μην ανησυχεί και να ηρεμήσει. Ο στρατηγός Παπαδόπουλος με ήξερε και με γνώριζε καλά, διότι ήταν διοικητής της 3ης Ταξιαρχίας επί δυο χρόνια και πολλές φορές πηγαίναμε μαζί ενέδρα με τον 14ο ΛΟΚ».

Τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Στρατηγού Νικόλαου Παπαδόπουλου ή «Παππού» έγιναν στις 25 Μαρτίου 1964 στην πλατεία Σχολείων στην Φλώρινα. Σήμερα η προτομή του βρίσκεται στην κεντρική πλατεία, την πλατεία Γεωργίου Μόδη. Επίσης ο στρατός μετονόμασε την «κορυφή Τάιμα» σε «κορυφή Παππούς» προς τιμή του Στρατηγού Νικόλαου Παπαδόπουλου,  μετά την Μάχη της Φλωρίνης.

Και μια μαρτυρία που μου αφηγήθηκε μια αντάρτισσα, που στρατολογήθηκε με βία. Αυτή 18 χρονών και μια ακόμη συνομήλική της, καθώς και δυο αγόρια 16 χρονών κατάφεραν να λιποταχτήσουν από τις τάξεις του ΔΣΕ, λίγους μήνες μετά την Μάχη της Φλωρίνης. Ένα στρατιωτικό τζιπ τις μετέφερε στο Στρατηγείο στο ξενοδοχείο Εθνικό. Οι νέοι περίμεναν τον Στρατηγό όρθιοι σε μια γωνιά πεινασμένοι, τρομαγμένοι και αγχωμένοι. Κάποια ώρα ήρθε ο «Παππούς» και ρώτησε γιατί οι αιχμάλωτοι είναι όρθιοι  και μάλιστα εξαντλημένοι. Ο υπασπιστής του απάντησε ότι έχουν ψείρες. Ο Πάππους τότε έδωσε την εντολή να καθίσουν οι αιχμάλωτοι και γύρισε στον υπασπιστή και του είπε πως και εκείνος έχει ψείρες. Οι αιχμάλωτοι αισθάνθηκαν άνεση με την παρουσία του Στρατηγού.  Η αντάρτισσα μου είπε αν ποτέ γράψεις γι’ αυτόν τον άνθρωπο να γράψεις με τα καλύτερα λόγια.

Δημήτρης Μεκάσης