Φλωρινιώτες Μακεδονομάχοι. Νικόλαος (ή Λάκης) Πύρζας.

Νικολάος Λάκης Πύρζας

Ο Νικόλαος (ή Λάκης) Πύρζας (1880-1947) ήταν Μακεδονομάχος από τη Φλώρινα.

Γεννήθηκε στη Φλώρινα το 1880 και μαζί με τους Παύλο Κύρου και Κωνσταντίνο (Κώτα) Χρήστου ήταν από τους πρώτους οπλαρχηγούς που ξεκίνησαν το Μακεδονικό Αγώνα στην περιοχή.



Το Φεβρουάριο του 1904 μετέβη στην Αθήνα προκειμένου να γνωρίσει τον Πάυλο Μελά, έτσι ώστε να οργανωθεί η άμυνα εναντίον των Βουλγάρων που άρχισαν να δρουν στην περιοχή της Φλώρινας. Κατόπιν έγραψε στον Έλληνα πρόξενο της Θεσσαλονίκης, Λάμπρο Κορομηλά για την ανάγκη λήψης μέτρων απέναντι στο Βουλγαρικό κίνδυνο. Επίσης γνωστοποίησε στον Έλληνα πρόξενο του Μοναστηρίου Σπυρίδωνα Λεβίδη ότι προτίθεται να συγκροτήσει τριακονταμελές ένοπλο σώμα. Ο Παύλος Μελάς τον είχε ως υπαρχηγό του κατά τις τρεις περιοδείες του στη Δυτική Μακεδονία.

Βρέθηκε με το Μελά στη μοιραία συμπλοκή του Οκτωβρίου του 1904, στη Στάτιστα που στοίχησε τη ζωή του τελευταίου. Λίγο πριν ξεψυχήσει ο Μελάς, ζήτησε από τον Πύρζα να δώσει το σταυρό που φορούσε στη σύζυγό του, και το όπλο του στο γιο του Μίκη. Ο Λάκης Πύρζας εκπλήρωσε την επιθυμία του φίλου του και αρχηγού του και έτσι μετέβη στην Αθήνα, όπου διέμεινε έως τον Ιούνιο του 1904 εργαζόμενος για το Μακεδονικό Κομιτάτο.

Επανήλθε στη Μακεδονία με το ψευδώνυμο του Παύλου Μελά, "Μίκης Ζέζας", υπό τις διαταγές του Γεώργιου Τσόντου (καπετάν Βάρδα). Ήρθε σε ρήξη με τον Κρητικό αξιωματικό και αναγκάστηκε να αποσυρθεί. Μετέβη στην Αίγυπτο και επανήλθε στη Φλώρινα με την απελευθέρωσή της, το 1912.

Πέθανε στη Φλώρινα το 1947.

Πάνου Παπασταμάτη (1960). Στίλπωνος Π. Κυριακίδου. ed. Ο οπλαρχηγός καπετάν Λάκης Πύρζας (έτ. Δ΄, τεύχ. 20ον, 8ον, σ. 80). Φλώρινα: Αριστοτέλης.

Ιωάννης Σ. Κολιόπουλο (2008). Αφανείς, γηγενείς Μακεδονομάχοι. Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press. σελ. 179.