Σκοπιά Φλώρινας - Skopia Florina

Υψόμετρο 700

Προς το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας πρέπει να έχει δημιουργηθεί ο πρώτος οικισμός του χωριού στη τοποθεσία που είναι μετά την τελευταία στροφή του σημερινού επαρχιακού δρόμου και πριν αντικρίσουμε το χωριό στη σημερινή του Θέση, καθώς ερχόμαστε από φλώρινα. Εκεί οι γεροντότεροι θυμούνται τα κεραμίδια, τα ντουβάρια και τα σίδερα και άλλα σημάδια τον παλιού χωριού. Επίσης στο ύψωμα "Κούλα" ακόμη και σήμερα υπάρχουν καταστρωμένες τοιχοδομέςc από παλιό φρούριο που ήταν εκεί για να γίνεται έλεγχος του κάμπου. Οι κάτοικοι την εποχή αυτή ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

Χοροί στην πλατεία της Σκοπιάς το 1935

Η κυριαρχία των Οθωμανών στο χωριό,  αλλά και στη γύρω περιοχή είναι πολύ βαριά. Στρατιωτικά εξαρτώνται από τον Πασά των Ιωαννίνων ενώ Θρησκευτικά ανήκει ανέκαθεν στη Μητρόπολη Μογλενών που είναι προπύργιο του ελληνισμού. Τουρκικός στρατός και αρχές εδρεύουν στη Φλώρινα.

Τα πρώτα χρόνια του Ι800 ο Νικολάου Νίκ, αντιπρόσωπος του χωριού, πηγαίνει στον Πασά των Ιωαννίνων για να ζητήσει απ αυτόν την άδεια να μεταφερθεί τα χωριό στα ενδότερα, με απώτερο σκοπό να μη χαρακτηριστεί η περιοχή τσιφλίκι. Αυτό το πετυχαίνει , αφού τον εμπιστεύτηκε ο Αληπασάς. Ο κυριότερος λόγος είναι ασφάλεια των κατοίκων. Από εκεί, περνούσε ο δρόμος από Μοναστήρι για Καστοριά κα ι Γιάννενα και κάθε τόσο περιστασιακοί επιδρομείς λήστευαν και λεηλατούσαν τους κατοίκους. Έτσι το παλιό χωριό εγκαταλείφτηκε και οργανώνονται δύο οικισμοί προς το εσωτερικό της μικρής κοιλάδας . Ο ένας στην περιοχή Τσετιρόκι, ο οποίος μετά από λίγα χρόνια εγκαταλείπεται και αυτός, και ο άλλος στο ΒΑ μέρος που είναι η Σκοπιά σήμερα. Η μετακίνηση των κατοίκων και η δημιουργία της Άνω Νεβολιάνης, όπως χαρακτηριστικά λέγονταν τότε, έχει θετικά αποτελέσματα όσον αφορά την ασφάλεια και την οικονομία. Εvώ τα γύρω χωριά Τροπαιούχος, Πέρασμα , Υδρούσα κ.ά, γίνονται τσιφλίκι, η Νεβολιάνη, όχι. Μόνο οι Γκέγκηδες, που είναι η μοναδική απειλή τα χρόνια, εκείνα, συνεχίζουν να κάνουν επιδρομές και να δημιουργούν προβλήματα. Το χωριό στη νέα του τοποθεσία σιγά σιγά μεγαλώνει καθώς εγκαθίστανται και Τούρκοι, που δημιουργούν το δικό τους μαχαλά, το Τζαμί. Έτσι λέγονταν γιατί υπήρχε μια μικρή μουσουλμανική εκκλησία με τον πύργο που φώναζε ο χότζας. Το τζαμί καταστράφηκε το 1928. Οι σχέσεις με τους κατακτητές δεν είναι πάντα αρμονικές. Πολλές φορές έρχονται σε σύγκρουση, οπότε αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το σπίτι και να καταφύγουν στο βουνό.
Άνω Νεβόλιανη καζά Φλωρίνης, μικτός οικισμός χριστιανών και μουσουλμάνων [Χάρτης Κοντογόνη].

 Άνω Ντολιάν Φλωρίνης, 1.150 χριστιανοί και 440 οθωμανοί (: μουσουλμάνοι) κάτοικοι [Σχινάς 1886].

Νεβολιάνη, το 1902 είχε 232 οικογένειες [Πετσίβας].
Nevoliani / Caza de Lerin (Florina), χριστιανικός πληθυσμός: 480 εξαρχικοί και 1.040 πατριαρχικοί Βούλγαροι. Λειτουργία ενός εξαρχικού σχολείου με ένα δάσκαλο και 35 μαθητές και ενός πατριαρχικού σχολείου με δύο δασκάλους και 27 μαθητές [Brancoff 1905].
Νεβολιανή, εξαρχικό χωριό προ του οθωμανικού Συντάγματος του 1908 και μικτό χωριό (εξαρχικών και πατριαρχικών) μετά. Προσήλθαν στο πατριαρχείο δέκα οικογένειες [Προξενείο Μοναστηρίου 1908].
Νεβόλιανη: «Μερίς χωρικών είχεν αποσκιρτήσει τω 1898 καταλαβούσα την μίαν των δύο εκκλησιών. Τω 1906 απεσκίρτησε και η επίλοιπος μερίς, αλλ’ η εκκλησία εκλείσθη υπό των Αρχών. Μετά το σύνταγμα επεχείρησαν οι κάτοικοι να καταλάβωσιν αυτήν, η δε Αρχή προέβη εις την σφράγισιν αυτής κατόπιν διαμαρτυριών της Ι. Μητροπόλεως Μογλενών. Αλλά οι Βούλγαροι διέρρηξαν τας σφραγίδας και την κατέλαβον» [Εκκλησιαστική Αλήθεια 1909].
Άνω Νεβόλιανι Φλωρίνης, 725 ορθόδοξοι Έλληνες υπό τη βουλγαρική τρομοκρατία  από το 1907, 350 σχισματικοί βουλγαρίζοντες  και 249 μουσουλμάνοι [Χαλκιόπουλος 1910].
Άνω Νεβολιάνη Φλωρίνης, 1.833 άτομα (991 άρρενες και 842 θήλεις) [Απαρίθμηση 1913].

Άνω Νεβολιάνη Φλωρίνης, αποτέλεσε ομώνυμη κοινότητα [ΦΕΚ 259 / 21.12. 1918].

Άνω Νεβολιάνη Φλωρίνης, 1.520 άτομα (684 άρρενες και 836 θήλεις). 299 οικογένειες [Απογραφή 1920].

Μετονομασία του οικισμού από Άνω Νεβόλιανη σε Σκοπιά [ΦΕΚ 156 / 8. 8. 1928].

Άνω Νεβόλιανη (Σκοπιά) γραφείου Φλωρίνης, έγινε μικτός οικισμός γηγενών και προσφύγων. Μέχρι το 1926 εγκαταστάθηκαν 26 προσφυγικές οικογένειες (121 άτομα) [ΕΑΠ].

Άνω Νεβόλιανη, μικτός οικισμός μουσουλμάνων και χριστιανών, έφυγαν 59 οικογένειες μουσουλμάνων (350 άτομα) και ήρθαν 25 οικογένειες προσφύγων: τρεις από τη Θράκη και 22 από τη Μικρά Ασία [Πελαγίδης].

Σκοπιά (Άνω Νεβόλιανη) Φλωρίνης, 1.478 άτομα (650 άρρενες και 828 θήλεις), εκ των οποίων 74 ήταν πρόσφυγες πού ήρθαν μετά το 1922 (31 άρρενες και 43 θήλεις). Ομοδημότες ήταν 1.442 και 36 ετεροδημότες. Απογράφηκαν αλλού 10 δημότες [Απογραφή 1928].

Στις μεταπολεμικές απογραφές ο πραγματικός πληθυσμός ήταν : 1951 (1.522), 1961 (1.077), 1971 (732), 1981 (612), 1991 (594), 2001 (571).