Πύλη (Βίνενι) Πρεσπών Φλώρινας

Το 1912 ήταν ένα μουσουλμανικό χωριό 230 περίπου ατόμων. Οι μουσουλμάνοι κάτοικοι του υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν το χωριό και στη θέση τους εγκαταστάθηκαν 200 πρόσφυγες, κυρίως από τη Μικρά Ασία.
Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου και μετά την αναδίπλωση του ΔΣΕ, το γενικό αρχηγείο του και η "κυβέρνηση του βουνού", εγκαταστάθηκαν στο χωριό Πύλη της Πρέσπας και τη γύρω περιοχή. Σε σπίτια της Πύλης είχε εγκατασταθεί η έδρα της τελευταίας, ενώ στα γύρω υψίπεδα είχαν αναπτυχθεί η πολεμική ηγεσία και το επιτελείο του ΔΣΕ, μαζί με τις υπηρεσίες υποστήριξής τους.Ο τότε Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ, Νίκος Ζαχαριάδης, ως πρόεδρος του πολεμικού συμβουλίου του ΔΣΕ είχε το στρατηγείο του, μαζί με την υπόλοιπη ηγεσία, σε σπήλαιο που βρισκόταν σε καλά φυλασσόμενη δασώδη περιοχή. Στον ίδιο χώρο υπήρχαν αποθήκες, καταλύματα και ο ασύρματος του γενικού αρχηγείου.

Στη "σπηλιά του Ζαχαριάδη", που διακρίνονταν για την ακουστική της στεγανότητα λόγω της εσωτερικής διαμόρφωσης του χώρου, διεξάγονταν άκρως εμπιστευτικές συναντήσεις της στρατιωτικής ηγεσίας του γενικού επιτελείου.

Σε μικρή απόσταση από το "στρατηγείο του Ζαχαριάδη" βρίσκεται το σπήλαιο "αμπρί" (προστατευμένο καταφύγιο), στο οποίο κοιμόταν ο ίδιος ο Νίκος Ζαχαριάδης. Η είσοδος του σπηλαίου αυτού ήταν κατασκευασμένη με κορμούς δέντρων και πέτρα και ήταν εντελώς αθέατη.

Να σημειωθεί ότι, στην εκκλησία του Αγ. Γεωργίου Πύλης, ο Νίκος Ζαχαριάδης παντρεύτηκε τη Ρούλα Κουκούλου, στις 17/2/1948
Το χωριό εγκαταλείφθηκε με τον εμφύλιο. Τη δεκαετία του 1950 η ελληνική διοίκηση εγκατέστησε εδώ Βλάχους από την Ήπειρο

Βίνανη καζά Μοναστηρίου, χριστιανικός οικισμός [Χάρτης Κοντογόνη].

Βίβανι Πρεσπών, 224 άτομα (108 άρρενες και 116 θήλεις) [Απαρίθμηση 1913].

Βίβανι ή Βίνενι Φλωρίνης, αποτέλεσε οικισμό της κοινότητας Νίβιστας [ΦΕΚ 259 / 21.12. 1918].

Βίνενι Φλωρίνης, 202 άτομα (111 άρρενες και 91 θήλεις) [Απογραφή 1920].
Μετονομασία του οικισμού από Βίνενη σε Άγιον Αχίλλειον [ΦΕΚ 55 / 15. 2. 1926].

Βίνενη (Πύλη) γραφείου Φλωρίνης, έγινε καθαρά προσφυγικός οικισμός. Μέχρι το 1926 εγκαταστάθηκαν 24 προσφυγικές οικογένειες (97 άτομα) [ΕΑΠ].

Βίνενη, μουσουλμανικός οικισμός, έφυγαν 36 οικογένειες μουσουλμάνων (202 άτομα) και ήρθαν 22 οικογένειες προσφύγων: 18 από τη Μικρά Ασία και τέσσερις από άλλα μέρη [Πελαγίδης].

Πύλη (Βίβανη ή Βίνωνη) Φλωρίνης, 173 άτομα (109 άρρενες και 64 θήλεις). Δεν υπήρχε κανένας πρόσφυγας που να ήρθε μετά το 1922. Ομοδημότες ήταν 87, και ετεροδημότες 86 [Απογραφή 1928].

Πύλη Φλωρίνης, 207 άτομα ( 137 άρρενες και 70 θήλεις) [Απογραφή 1940].

Στις μεταπολεμικές απογραφές ο πραγματικός πληθυσμός ήταν: 1951 (έρημο), 1961 (122), 1971 (112), 1981 (137), 1991 (118), 2001 (116).