H Ιστορία των Πρεσπών

Ευρήματα προϊστορικών χρόνων, της εποχής του Χαλκού κα του Σιδήρου, είναι τα παλιότερα που έχουν έρθει στο φως μέχρι σήμερα στην περιοχή των Πρεσπών. Κατά τον 6ο αι. ο τόπος κατοικείται από νομάδες Δασσαρήτες και ίσως από Λυγκηστές ή από Τρικλάριους. H περιοχή ανήκει στην Λυγκηστίδα, ενώ από τις αρχές του 5ου αι. βρίσκεται στην επικράτεια της Μακεδονίας. Στην ελληνιστική εποχή μετά το βασίλειο του Φιλίππου, n περιοχή ανήκει διαδοχικά στο βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των Επιγόνων.
Οικισμοί, κάστρα του Ιουστινιανού και του Βασίλειου Β μνημεία της Βυζαντινής περιόδου, ασκηταριά μοναχών σε σπήλαια και βραχογραφίες, συνεχίζουν την ιστορία. Τον 8ο αι. καταφεύγει στην περιοχή ο Άγ. Γερμανός, πατριάρχης Κων/πόλεως. Τέλη 8ου-αρχές 9ου αι. n Πρέσπα ανήκει στο θέμα Θεσσαλονίκης. Από τα τέλη του 9ου αι. περιέρχεται στον Βούλγαρο τσάρο-ηγεμόνα Συμεών. Στη Βασιλική του Αγ. Αχιλλείου στο ομώνυμο νησάκι στη Μικρή Πρέσπα, βρίσκεται ο τάφος του. Εκεί μετέφερε ο ίδιος από την πόλη της Λάρισας το λείψανο του επισκόπου της Αγ. Αχιλλείου γύρω στο 980-985. O Βασίλειος Β' Βουλγαροκτόνος, νικώντας τον Σαμουήλ, ανακαταλαμβάνει την Πρέσπα, όπου χτίζει δύο φρούρια.
Τα έτη 1060-1085 χαρακτηρίζονται από επιδρομές και λεηλασίες Πετσενέγων, Βουλγάρων, Νορμανδών. Στη συνέχεια την καταλαμβάνουν οι Φράγκοι, ο Σέρβος Δουσάν, οι Βυζαντινοί ξανά και στα τέλη του 14ου αι. οι Τούρκοι. Στους πέντε αιώνες που ακολουθούν χτίζονται πολλοί ναοί και μοναστήρια και στην περιοχή ανθεί γενικά ο μοναχισμός. H περιοχή απελευθερώθηκε από τους Τούρκους το 1912. Κατά τη διάρκεια δε του Μακεδονικού αγώνα και γενικότερα στις αρχές του 20ού αι. το ρεύμα της μετανάστευσης των κατοίκων των Πρεσπών προς Αμερική, Καναδά και Αυστραλία, είναι πολύ έντονο. Ακολούθησαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, οπότε το 1913 n περιοχή περιήλθε οριστικά στην Ελλάδα. Κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο στην Πρέσπα υπήρχαν γαλλικά στρατεύματα, στην Μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκαν εδώ προσφυγικές οικογένειες από τον Πόντο και κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο n Πρέσπα περιήλθε στην ιταλική ζώνη δικαιοδοσίας. Μέχρι το τέλος του Εμφυλίου n περιοχή ελεγχόταν από αντάρτες. Τα δεινά υπήρξαν πολλά, ο τόπος όμως άντεξε με ό,τι σήμαινε αυτό σε πληθυσμιακές και πολιτιστικές απώλειες. Σήμερα την περιοχή της Πρέσπας αποτελούν 12 χωριά.