Οι λίμνες των Πρεσπών

Οι Πρέσπες ανήκαν στην αρχαιότητα στις λίμνες της Δασσαρητικής λεκάνης.
Νεότερη ονομασία τους ήταν Μικρή και Μεγάλη Βρυγηίς, ενώ σήμερα ονομάζονται Πρέσπες. H λεκάνη των Πρεσπών σχηματίστηκε κατά την Τριτογενή γεωλογική εποχή και n εξέλιξη τους οφείλεται σε καρστικά φαινόμενα. Στην αρχή υπήρχε μόνο μία λίμνη, ενώ σήμερα έχει χωριστεί σε δύο, ωστόσο n στάθμη της Μεγάλης Πρέσπας βρίσκεται πάντα χαμηλότερα απ' αυτή της Μικρής. Κατά τη διάρκεια δε του έτους, n διαφορά της στάθμης κυμαίνεται από 0,80 έως 1,80 μ.

Οι βάρκες (Πλάβες)
Τα πρώτα σκάφη στις Πρέσπες ήταν μονόξυλα. Κατασκευάζονταν από ένα μεγάλο και ευθύ κορμό βελανιδιάς και είχαν μήκος 3-4 μ. H πλώρη τους ήταν στενότερη και μυτερή. Αυτά χρησιμοποιούνταν μόνο στην ακτή γιατί ήταν ασταθή και αναφέρονται μέχρι τη δεκαετία του '60. να άλλο είδος βάρκας που έπλεε παλιά στις Πρέσπες είχε μήκος 7 μ. και στο κάτω μέρος ήταν παράλληλα τοποθετημένοι φλοιοί πεύκων που ενώνονταν κατά μήκος. H πλώρη και n πρύμνη είχαν ευθύ σχήμα. Υπήρχε κι ένας ακόμη τύπος βάρκας που έμοιαζε με το σημερινό.
Οι βάρκες που προορίζονταν για χρήση στη Μεγάλη Πρέσπα ήταν μεγαλύτερες και μακρύτερες από εκείνες της Μικρής Πρέσπας, λόγω του μεγαλύτερου βάθους της. Οι μέθοδοι αλιείας που χρησιμοποιούσαν είναι συνολικά 14. Αυτές ήταν: 1) το ψάρεμα με κότσες ή καλαμωτές ή φυλάκια ή κατίκια, 2) τα γκραντέσια, 3) ο φανός ή φανόζι ή φανάζι, 4) οι Αραπούλες, 5) n βολή, 6) ο γρύπος, συρώμενος από τη στεριά, 7) ο γρύπος, συρώμενος από τη βάρκα, 8) σάκ ή σάκκος, 9) τα στραβόξυλα ή ποτισόκι ή καλαυτάρα, 10) τα πεζόβολα, 11) τα κέδρα ή κέντρα ή πελώζια, 12) το παραγάδι, 13) το καμάκι, 14) τα δίχτυα απλωτά, μανωμένα ή απλά. Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται μόνο οι 3 τελευταίες.



Λίμνη Μεγάλη Πρέσπα
Βρίσκεται στο ΒΔ. άκρο της χώρας στα σύνορα με την Αλβανία και τα Σκόπια. Είναι λίμνη γλυκού νερού, το υπερθαλάσσιο ύψος της είναι 843 μ. και το εμβαδόν της εντός της Ελλάδας είναι 40 τ.χμ. Σχηματίσθηκε κατά τη διάρκεια του τριτογενούς και το γεωλογικό της υπόβαθρο αποτελείται από ασβεστόλιθους. Το μέγιστο μήκος της είναι 26,9 χμ. και το μέγιστο βάθος της είναι 50 μ. στη θέση «ροτ» απέναντι από το χωριό Ψαράδες.
Δέχεται τα νερά της Μικρής Πρέσπας, με την οποία συνδέεται μέσω στενής λωρίδας γης-ισθμού, στην περιοχή Κούλα, μήκους 4 χμ. και πλάτους 200-1.000 μ. Είναι αισθητά βαθύτερη από τη Μικρή Πρέσπα και επικοινωνεί υπόγεια με τη λίμνη Αχρίδα που βρίσκεται σε χαμηλότερο υψόμετρο. Στις όχθες της έχει υδροφυτική βλάστηση και βλάστηση καλαμιώνων. Πλούσια είναι και n πανίδα γύρω από τη λίμνη. H περιοχή αποτελεί Εθνικό Δρυμό και ενδείκνυται για αλιεία, κυνήγι, αναψυχή και τουρισμό. Από τις πιο γνωστές περιοχές της λίμνης για κολύμπι, είναι n παραλία της Κούλας.

Λίμνη Μικρή Πρέσπα

(Στο N. Φλώρινας κι αυτή, 0,5 χμ. από τη Μικρολίμνη.) Το εμβαδόν της είναι 43 τ.χμ. και το ύψος της πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας είναι 856 μ. (13,5 μ. ψηλότερα από τη Μεγάλη Πρέσπα). Λίμνη γλυκού νερού που σχηματίσθηκε πιθανότατα κατά τη διάρκεια του Τριτογενούς όταν ήταν ενωμένη με τη Μεγάλη Πρέσπα. Οι δύο λίμνες χωρίστηκαν κατά το τεταρτογενές ή νεογενές εξαιτίας αποθέσεων παρακείμενων χειμάρρων. Το μέγιστο μήκος της φτάνει τα 13,6 χμ. και το N. άκρο της καταλήγει στην Αλβανία. Το υπόβαθρο της λίμνης αποτελείται από ασβεστόλιθους, γρανίτες και γρανοδιορίτες και οι ακτές της είναι σε άλλα σημεία απότομες και σε άλλα επίπεδες με καλαμιώνες. H βλάστηση είναι υδροφυτική, υγρών λιβαδιών, καλαμιώνων και (παραϋδάτια) δενδρώδης. Τα νερά της χρησιμοποιούνται για ύδρευση, άρδευση, αλιεία, αναψυχή και τουρισμό, παγώνουν όμως για μεγάλο χρονικό διάστημα κάθε χειμώνα. Αποτελεί υγρότοπο διεθνούς σημασίας σύμφωνα με τη σύμβαση Ραμσάρ, είναι Εθνικός Δρυμός και ειδικά προστατευόμενη περιοχή και σημαντικότατη για την ιχθυοπανίδα της. Τόπος ιδιαίτερης σπουδαιότητας για τις αποικίες των αργυροπελεκάνων και των ροδοπελεκάνων, καθώς και τόπος αναπαραγωγής τους όπως και των ερωδιών και των κορμοράνων. Εδώ διαβιούν n βίδρα, από τα πιο σπάνια θηλαστικά της Ευρώπης, n αρκούδα, ο λύκος, το ζαρκάδι, π αλεπού και πολλές φορές φθάνει από την Αλβανία και κανένας λύγκας (σπάνιο είδος λύκου που μοιάζει με αγριόγατα).