Ο Μακεδονομάχος Ιωάννης Ιωαννίδης, από την Κιουτάχεια Μικράς Ασίας

Ο Ιωάννης Ιωαννίδης, είναι γέννημα της Κιουτάχειας. Τα λιγοστά ιστορικά στοιχεία δεν μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε λεπτομέρειες για τη ζωή του, γνωρίζουμε όμως ότι είχε την τύχη να μεγαλώσει σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής προόδου της Ελληνικής κοινότητας της Κιουτάχειας και εντυπωσιακής ανάπτυξης των εκπαιδευτηρίων της. Υπήρξε μαθητής του άξιου δάσκαλου του Γένους Χρήστου Τουργούτη, στον οποίο οφείλει πολλά η Κιουτάχεια. Το 1902, ο Ιωαννίδης ήταν ακόμη μαθητής στην αστική σχολή, όταν για πρώτη φορά επισκέφθηκε την Κιουτάχεια προσκεκλημένος από τον Φουάτ  Πασά, (που ήταν Τουρκοκρητικός και μιλούσε άπταιστα την Ελληνική) ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στη Σμύρνη, Αντωνόπουλος συνοδευόμενος από τον καβάση του - έναν εύζωνα με αθλητικό παράστημα-. Οι Κιουταχειώτες δεν είχαν ξαναδεί εύζωνα και εντυπωσιάστηκαν. Γράφει ο Σάββας Εφραιμίδης: «Πανζουρλισμόν προεκάλεσεν εις τους μαθητάς της αστικής σχολής η παρουσία του καβάση με την ευζωνικήν του στολήν ως εκπροσώπου των αγωνιστών του 1821».

Τον Αύγουστο του 1904, η Δημογεροντία της Ελληνορθόδοξης κοινότητας Κιουτάχειας, αποφάσισε να στείλει 10 άριστους απόφοιτους της αστικής Σχολής, να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε ονομαστά σχολεία της εποχής, με σκοπό να επιστρέψουν ως δάσκαλοι στα εκπαιδευτήρια της κοινότητας. Μεταξύ αυτών, ήταν και ο Ιωάννης Ιωαννίδης, που εστάλη στο τετρατάξιο Γυμνάσιο Τσοτυλίου. Στη Μακεδονία ο Ιωαννίδης έζησε όλα τα συγκλονιστικά γεγονότα του Μακεδονικού αγώνα, που είχε πια φουντώσει και ενθουσιάστηκε. Έτσι τον Σεπτέμβρη του 1905, σε ηλικία μόλις 17 ετών, εγκαταλείπει τα μαθητικά θρανία και κατατάσσεται στην ανταρτική ομάδα του Κρητικού οπλαρχηγού Γεώργιου Σκαλίδη. Το σώμα του Σκαλίδη έδρασε στην περιοχή του Μοριχόβου, που ανήκει σήμερα στη FYROM και είναι η περιοχή βόρεια από τον Σκοπό και το Καϊμακτσαλάν. O Σκαλίδης υπήρξε εξαιρετικά γενναίος, παράτολμος, φιλότιμος αλλά και απείθαρχος, με αποτέλεσμα το Κέντρο Μοναστηρίου που ήταν υπεύθυνο για την περιοχή, να τον αποκηρύξει, μαζί με τον επίσης Κρητικό οπλαρχηγό Νικολούδη. Τότε ο Σκαλίδης έστειλε την παρακάτω επιστολή :

« Προς το Εθνικό Κέντρο Μοναστηρίου.
Κύριε Καλαμαρά, γαλονά, κολοκύθα, που μας δίνεις διαταγές από το γραφείο σου και το κρεβάτι σου και μας διώχνεις από του μπαμπά σου το τσιφλίκι το Μορίχοβο και μας αποκηρύπεις και επικηρύττεις. Έλαβα το έγγραφό σου. Θα λάβεις την απάντησή μου.

O στασιαστής Γ Σκαλίδης, οπλαρχηγός»

Να ποια ήταν η απάντηση του Σκαλίδη όπως την καταγράφει στα απομνημονεύματά του ο Ιωάννης Καραβίτης : «Κατέβηκε με το σώμα του στον κάμπο του Μοναστηρίου, που δεν είχε πατήσει ποτέ το πόδι του αντάρτης και σαν να πηγαίνανε σε γάμο με τη γκάιντα και χορεύοντας, πήραν σβάρνα τα χωριά ζητώντας από τους κομιτατζήδες να βγούνε να πολεμήσουνε. Τα πατριαρχικά χωριά αναθαρρήσανε και πήγαιναν στη Μητρόπολη και ζητούσαν να επιστρέφουν και πάλι στο Πατριαρχείο. Οι εξαρχικοί πάλι ζητούσαν από τους Τούρκους προστασία. Όταν το προξενείο είδε την απήχηση που είχε η δράση του σώματος, έστειλε επιστολή και ανακαλούσε την αποκήρυξη και έλεγε στον Σκαλίδη να τραβηχτεί στα βουνά του Μοριχόβου, γιατί οι Τούρκοι εξαγριώθηκαν με το τόλμημά του και ετοίμαζαν μεγάλη επιχείρηση εναντίον του. O Νικολούδης θεώρησε την αλλαγή στάσης του κέντρου επαρκή και συμμορφώθηκε, αλλά ο Σκαλίδης δεν ήθελε να ακούσει πλέον τίποτα και επέμενε να στείλει στο κέντρο την απάντηση που υποσχέθηκε. Ζήτησε από τους άντρες του να φύγουν όσοι θέλουν με τον Νικολούδη στα βουνά αλλά κανείς δεν δέχθηκε να φύγει.»
Στις 23 Μαρτίου του 1906, το σώμα συγκρούσθηκε με δύναμη 250 Τούρκων και πολέμησαν μέχρις εσχάτων στην τοποθεσία Κράπα του χωριού 'Ιβενι (17 χιλιόμετρα βόρεια του χωριού Σκοπός) και έπεσαν για τη Μακεδονία μας, ο Γεώργιος Σκαλίδης και οι 15 από τους 16 άνδρες του, ενώ ένας τραυματισμένος πιάστηκε ζωντανός από τους Τούρκους. Τα παλικάρια του Σκαλίδη που έπεσαν πολεμώντας για τη Μακεδονία μας ήταν:
7 Μακεδόνες: Γιοβάν Κορμούζης, Τράικος Σοβίτσε, Νικόλαος Καρανικόλας, Στόικο Μήτρε, Γεώργιος Χρήστου, Στόιαν Ζλάτε Δημήτριος Τσίτσιρας,
4 Κρητικοί: Αντώνιος Μπουντουράκης, Μιχαήλ Χατζηδάκης, Κωνσταντίνος Κροκίδης, Γεώργιος Σαραφάκης,
3 από την Ελεύθερη Ελλάδα: Ιωάννης Ντέμπαρης, Βασίλειος Κωστόπουλος, Δημήτριος Μανδώρος και
1 Μικρασιάτης, ο 18χρονος Κιουταχειώτης Ιωάννης Ιωαννίδης .
Ο Ιωάννης Ιωαννίδης δεν γύρισε ποτέ πίσω στην Κιουτάχεια για να διδάξει τα παιδιά της. Έμεινε για πάντα στη Μακεδονική γη προπομπός και λαμπαδηφόρος όλης της Ελληνικής κοινότητας της Κιου-τάχειας που τον ακολούθησε, αλίμονο 17 χρόνια αργότερα με τον ξεριζωμό από τις πατρογονικές εστίες και εγκαταστάθηκε στη γη της Μακεδονίας, που ο Ιωαννίδης πότισε με το αίμα του. Ας είναι αιωνία η μνήμη του.

Πηγή: Δελτίο τύπου του συλλόγου Κιουταχειωτών και Μικρασιατών Φλώρινας "Ο Αγ. Μηνάς"

Αντίγραφο επιστολής όπου περιγράφονται τα γεγονότα
Κύριε 'Υπουργέ

Συμπληρών δε την ύπ. άριθ. 273 έκθεσίν του Β. τούτου Προξενείου, λαμβάνω την τιμήν ν' αναφέρω τη  Υμετέρα Εξοχότητι τας λεπτομερείας της καταστροφής του σώματος τούτου.
Την δεκάτην π.μ. της 21ης Μαρτίου ευρέθη κυκλωμένον παρά το χωρίον Ίβεν το σώμα Σκαλίδη, υπό διακοσίων περίπου στρατιωτών. Μετά εξάωρον μάχην επτά των ημετέρων έκειντο νεκροί και έξ τραυματίαι. Ο Γεώργιος Σκαλίδης μετά των πέντε περισωθέντων οπαδών του επιχειρεί τότε έφοδον, διασπά τον στρατόν και διευθύνεται παρά την Θέσιν Κράπα, ένθα υπήρχε πόρος, ίνα διαβή τον Εριγώνα και διασωθή εις κυρίως Μορίχοβον. Ότε εις το έναντι μέρος του ποταμού κατέφθασεν ικανός αριθμός στρατιωτών, οίτινες ήρξαντο πυροβολούντες.
Μετ' ου πολύ κατέφθασαν και νέαι επικουρικαί δυνάμεις εκ του Ίβεν και άλλων σημείων και απέκλεισαν τον Σκαλίδην εις τούς βράχους της θέσεως Κράπα. Οι ημέτεροι, εξαντλήσαντες τα πυρομαχικά των, έρριψαν εις τον ποταμόν τον οπλισμόν των και έπεσαν βληθέντες υπό των τουρκικών σφαιρών. Ο αρχηγός εξαντλήσας τα φυσίγγια του έθραυσε το όπλον του εις τους βράχους και είτα δια του περιστρόφου του εξηκολούθει να μάχηται μέχρις ότου εξαντλήσας τα φυσίγγιά του έρριψε τούτο εις τον ποταμόν. Μεθ’ ο ώρμησε κρατών την μάχαιράν του κατά του τουρκικού στρατού, ότε πληγείς καιρίως εφονεύθη.
Και αυτός ούτος ο ηρωικός θάνατος του αρχηγού Σκαλίδου συνετέλεσεν εις το να εμψυχώση τους χωρικούς, οίτινες δεν παύονται μετ' ευλαβείας ν’ αναφέρωσι το όνομα αυτού και να εγκωμιάζωσι το ατρόμητον και τον ηρωισμόν του φονευθέντος.
Τα ονόματα των φονευθέντων ανδρών του σώματος Σκαλίδου εισί τα’ ακόλουθα: Αντώνιος Μπουντουράκης, Μιχαήλ Χατζηδάκης, Κωνστ. Κροκίδης, Γεώργιος Σαραφάκης, άπαντες Κρήτες. Νικόλαος Καρανικόλας, Δημήτριος Τσίτσιρας, Γιοβάν Κορμούζης, Τράικος Σοβίτσε, Στόικο Μήτρε, Γεώργιος Χρήστου και Στωιάν Ζλάτε, άπαντες Μακεδόνες. Εξ Ελλάδος ήσαν οι: Ιωάννης Νέμπαρης (επαρχία Βάλτου), Βασίλειος Κωστόπουλος και Δημήτριος Μανδώρος (Μαλακάσι). Εις ανατολίτης: ό Ιωάννης Ιωαννίδης.
[Χαλκιόπουλου, βλ. σελ. 980 αρ. 88]