Δυτικά της Δροσοπηγής, κοντά στο ποτάμι και σε υψόμετρο 1.040μ βρίσκεται ο ερειπωμενος Οικισμός της Ελατιάς. Κατοικήθηκε από πολύ παλιά. Παμπάλαιοι τάφοι που βρέθηκαν στην εκκλησία τον Αγίου Γεωργίου το μαρτυρούν. Λέγεται ότι υπάρχει από τον 3-4 αιώνα Π.X.
Σε παλαιότερους χάρτες την Ελατιά τη συναντάμε με το όνομα Έλοβο.
Η Ελατιά έχει ίχνη παλιού χωριού ίσως από της Βυζαντινής ακόμα εποχής. Πιθανόν να ήταν οικισμός Ακριτών κατά την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μαζί με την Παλιολάγενη (παλιά Τριανταφυλλιά).
Στις αρχές του 19ου αιώνα κατέφυγαν στο χωριό Αρβανίτικες οικογένειες οι οποίες εγκατέλειψαν τις προγονικές εστίες τους στην Ήπειρο εξαιτίας των ληστρικών επιδρομών. Καταστράφηκε προ πολλών ετών πριν ακόμη από τη θεμελίωση της Παλιάς Δροσοπηγής (Μπελκαμένη) το 1844. Μάλλον με την επανάσταση του 1821.Τούτο συνάγεται από το νεκροταφείο με τούς παλιούς παμπάλαιος, τάφους πού υπήρχαν γύρω από την εκκλησία, τον Αγίου Γεωργίου προστάτη τον χωριού. Στη θέση της σημερινής εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου, χτίστηκε το 1937 το σχολείο Ελατιάς, με υλικά από τους τάφους και από τα ερείπια Μεταβυζαντινής εκκλησίας. Έως ότου λειτουργήσει το Σχολείο Ελατιάς οι κάτοικοί της, έστελναν τα παιδιά τους στο Δημοτικό Σχολείο παλιάς Δροσοπηγής. Σύμφωνα με μαρτυρίες παλιότερων Δροσοπηγιωτών κατά την διάρκεια, της Τουρκοκρατίας πολύ πριν το 1844, κάτοικοι της Ελατιάς ήρθαν σε σύγκρουση με τους Τούρκους και για να γλιτώσουν από βέβαιο θάνατο, οι περισσότεροι από αυτούς , αναγκάστηκαν να εγκατα-λείψουν τα σπίτια τους και να διασκορπιστούν σε διάφορα μέρη της ελεύθερης Ελλάδας. Τουρίστες επισκέπτες της Δροσοπηγής από το Ναύπλιο, το 1998 ζήτησαν να περπατήσουν στα ερείπια της Ελατιάς, στον τόπο όπου είχαν γεννηθεί οι πρόγονοί τους και αναγκάστηκαν να τον εγκαταλείψουν εξ αιτίας των Τούρκων.
Παλιότερα υπήρχε το μετόχι της μονής Αγίων Αναργύρων Καστοριάς στην περιοχή Έλοβον Μπελκαμένης, καθ' ότι τα δύο χωριά υπάγονταν στη Μητρόπολη Καστοριάς.
Σύμφωνα με παλαιότερούς, υπήρχε άμεση σχέση μεταξύ Ποιμενικού (Βαψώρι) και Ελατιάς (Έλοβον). Γνωρίζουμε ότι κάτοικοι από το Ποιμενικό εγκαθίστανται κατά καιρούς στην Ελατιά μετά την πρώτη καταστροφή του χωριού από τους Τούρκους. Η οικογένεια Νάστου που εγκαταστάθηκε και έζησε στο Έλοβο στη συνεχεία έχτισε το σπίτι της και ζει στη Δροσοπηγή, κατάγεται από το Βαψώρι.
Οι κάτοικοι της Ελατιάς - δίγλωσσοι ντόπιοι Μακεδόνες και κυρίως Ηπειρώτες στη καταγωγή, από το 1844 δεν χτίζουν τα σπίτια τους στην παλιά Δροσοπηγή αλλά στην Ελάτια (Οικογένειες Σταθόπουλου , Σίνδου , κ.α.). Από την αρχή τον Μακεδονικού Αγώνα συνεργάστηκαν με τα ελληνικά αντάρτικα σώματα και πρόσφεραν εναλλακτικό καταφύγιο και ορμητήριο στους Μακεδονομάχους όταν αυτοί δεν ήσαν ασφαλείς στη Δροσοπηγή. Υπήρξε βάση των ελληνικών ομάδων [ΔΙΣ, 225]. Την πολύτιμη αυτή συνεργασία τούς την πλήρωσαν ακριβά. Στις 18 Μαΐου 1907 οι κομιτατζήδες έκαψαν πέντε σπίτια του οικισμού [Προξενείο Μοναστηρίου, 1/6/1907, έγγραφο 354] και σκότωσαν στο μύλο τον Στύλου τρεις χωρικούς. Η έγκαιρη τότε επέμβαση τον οπλαρχηγού Δοξογιάννη απέτρεψε την ολοκληρωτική καταστροφή.
Μετά την απελευθέρωση και αρκετά αργότερα, τα δύο χωριά Δροσοπηγή (Μπελκαμένη) και Ελατιά ('Ελοβο) σχηματίζουν μία κοινότητα, την κοινότητα της Δροσοπηγής. Ο οικισμός εγκαταλείπεται από τους κατοίκους του το 1951 όταν αυτοί χτίζουν τα σπίτια τους στη Νέα Δροσοπηγή και ερειπώνεται σε λίγα χρόνια.
ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΕΛΑΤΙΑΣ
Άγιος Γεώργιος
Ο Άγιος Γεώργιος θεμελιώθηκε πάνω σε μεσαιωνικό νεκροταφείο. Βρίσκεται χαμηλότερα από τη θέση των ερειπίων της Ελατιάς στη διασταύρωση του δρόμου που από την Περικοπή οδηγεί στο Βίτσι. Είναι ένας μικρός μονόχωρος ξυλοσκέπαστος δρομικός ναός.
Άγιος Νικόλαος
Ο Άγιος Νικόλαος βρίσκεται στο ΒΔ άκρο του οικισμού. Είναι μονόχωρος ξυλόστεγος ναός με συμφυές πυργοειδές κωδωνοστάσιο στη ΝΔ γωνία.
Έλλιοβον Φλωρίνης: «έχει 60 κατοίκους χριστιανούς» [Σχινάς 1886].
Elevo (Ehlova), λειτουργία πατριαρχικού σχολείου και εκκλησίας [Χάρτης Κοντογιάννη].
Έλοβο, το 1902 είχε 15 οικογένειες [Πετσίβας].
Έλοβον Φλωρίνης, 80 ορθόδοξοι Έλληνες (: πατριαρχικοί) [Χαλκιόπουλος 1910].
Έλοβον Φλωρίνης, αποτέλεσε οικισμό της κοινότητας Μπελκαμένης [ΦΕΚ 259 / 21.12. 1918].
Έλλοβον Φλωρίνης, 52 άτομα (24 άρρενες και 28 θήλεις) [Απογραφή 1920].
Μετονομασία του οικισμού από Έλλοβιν σε Ελατιάς [ΦΕΚ 156 / 8. 8. 1928].
Ελατιάς Φλωρίνης, έρημο [Απογραφή 1928].
Ελάτεια Φλωρίνης, 125 άτομα (58 άρρενες και 67 θήλεις) [Απογραφή 1940].
Στην απογραφή του 1951 ήταν έρημο.
Μπράχου Μαρία, εργασία του 5ου Δημοτικού Σχολείου Φλώρινας, Χωριά- Οικισμοί του Ν. Φλώρινας που δεν κατοικούνται, Φλώρινα Μάιος 2000.
Σε παλαιότερους χάρτες την Ελατιά τη συναντάμε με το όνομα Έλοβο.
Η Ελατιά έχει ίχνη παλιού χωριού ίσως από της Βυζαντινής ακόμα εποχής. Πιθανόν να ήταν οικισμός Ακριτών κατά την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μαζί με την Παλιολάγενη (παλιά Τριανταφυλλιά).Στις αρχές του 19ου αιώνα κατέφυγαν στο χωριό Αρβανίτικες οικογένειες οι οποίες εγκατέλειψαν τις προγονικές εστίες τους στην Ήπειρο εξαιτίας των ληστρικών επιδρομών. Καταστράφηκε προ πολλών ετών πριν ακόμη από τη θεμελίωση της Παλιάς Δροσοπηγής (Μπελκαμένη) το 1844. Μάλλον με την επανάσταση του 1821.Τούτο συνάγεται από το νεκροταφείο με τούς παλιούς παμπάλαιος, τάφους πού υπήρχαν γύρω από την εκκλησία, τον Αγίου Γεωργίου προστάτη τον χωριού. Στη θέση της σημερινής εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου, χτίστηκε το 1937 το σχολείο Ελατιάς, με υλικά από τους τάφους και από τα ερείπια Μεταβυζαντινής εκκλησίας. Έως ότου λειτουργήσει το Σχολείο Ελατιάς οι κάτοικοί της, έστελναν τα παιδιά τους στο Δημοτικό Σχολείο παλιάς Δροσοπηγής. Σύμφωνα με μαρτυρίες παλιότερων Δροσοπηγιωτών κατά την διάρκεια, της Τουρκοκρατίας πολύ πριν το 1844, κάτοικοι της Ελατιάς ήρθαν σε σύγκρουση με τους Τούρκους και για να γλιτώσουν από βέβαιο θάνατο, οι περισσότεροι από αυτούς , αναγκάστηκαν να εγκατα-λείψουν τα σπίτια τους και να διασκορπιστούν σε διάφορα μέρη της ελεύθερης Ελλάδας. Τουρίστες επισκέπτες της Δροσοπηγής από το Ναύπλιο, το 1998 ζήτησαν να περπατήσουν στα ερείπια της Ελατιάς, στον τόπο όπου είχαν γεννηθεί οι πρόγονοί τους και αναγκάστηκαν να τον εγκαταλείψουν εξ αιτίας των Τούρκων.
Παλιότερα υπήρχε το μετόχι της μονής Αγίων Αναργύρων Καστοριάς στην περιοχή Έλοβον Μπελκαμένης, καθ' ότι τα δύο χωριά υπάγονταν στη Μητρόπολη Καστοριάς.
Σύμφωνα με παλαιότερούς, υπήρχε άμεση σχέση μεταξύ Ποιμενικού (Βαψώρι) και Ελατιάς (Έλοβον). Γνωρίζουμε ότι κάτοικοι από το Ποιμενικό εγκαθίστανται κατά καιρούς στην Ελατιά μετά την πρώτη καταστροφή του χωριού από τους Τούρκους. Η οικογένεια Νάστου που εγκαταστάθηκε και έζησε στο Έλοβο στη συνεχεία έχτισε το σπίτι της και ζει στη Δροσοπηγή, κατάγεται από το Βαψώρι.
Οι κάτοικοι της Ελατιάς - δίγλωσσοι ντόπιοι Μακεδόνες και κυρίως Ηπειρώτες στη καταγωγή, από το 1844 δεν χτίζουν τα σπίτια τους στην παλιά Δροσοπηγή αλλά στην Ελάτια (Οικογένειες Σταθόπουλου , Σίνδου , κ.α.). Από την αρχή τον Μακεδονικού Αγώνα συνεργάστηκαν με τα ελληνικά αντάρτικα σώματα και πρόσφεραν εναλλακτικό καταφύγιο και ορμητήριο στους Μακεδονομάχους όταν αυτοί δεν ήσαν ασφαλείς στη Δροσοπηγή. Υπήρξε βάση των ελληνικών ομάδων [ΔΙΣ, 225]. Την πολύτιμη αυτή συνεργασία τούς την πλήρωσαν ακριβά. Στις 18 Μαΐου 1907 οι κομιτατζήδες έκαψαν πέντε σπίτια του οικισμού [Προξενείο Μοναστηρίου, 1/6/1907, έγγραφο 354] και σκότωσαν στο μύλο τον Στύλου τρεις χωρικούς. Η έγκαιρη τότε επέμβαση τον οπλαρχηγού Δοξογιάννη απέτρεψε την ολοκληρωτική καταστροφή.
Μετά την απελευθέρωση και αρκετά αργότερα, τα δύο χωριά Δροσοπηγή (Μπελκαμένη) και Ελατιά ('Ελοβο) σχηματίζουν μία κοινότητα, την κοινότητα της Δροσοπηγής. Ο οικισμός εγκαταλείπεται από τους κατοίκους του το 1951 όταν αυτοί χτίζουν τα σπίτια τους στη Νέα Δροσοπηγή και ερειπώνεται σε λίγα χρόνια.
ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΕΛΑΤΙΑΣ
Άγιος Γεώργιος
Ο Άγιος Γεώργιος θεμελιώθηκε πάνω σε μεσαιωνικό νεκροταφείο. Βρίσκεται χαμηλότερα από τη θέση των ερειπίων της Ελατιάς στη διασταύρωση του δρόμου που από την Περικοπή οδηγεί στο Βίτσι. Είναι ένας μικρός μονόχωρος ξυλοσκέπαστος δρομικός ναός.
Άγιος Νικόλαος
Ο Άγιος Νικόλαος βρίσκεται στο ΒΔ άκρο του οικισμού. Είναι μονόχωρος ξυλόστεγος ναός με συμφυές πυργοειδές κωδωνοστάσιο στη ΝΔ γωνία.
Έλλιοβον Φλωρίνης: «έχει 60 κατοίκους χριστιανούς» [Σχινάς 1886].
Elevo (Ehlova), λειτουργία πατριαρχικού σχολείου και εκκλησίας [Χάρτης Κοντογιάννη].
Έλοβο, το 1902 είχε 15 οικογένειες [Πετσίβας].
Έλοβον Φλωρίνης, 80 ορθόδοξοι Έλληνες (: πατριαρχικοί) [Χαλκιόπουλος 1910].
Έλοβον Φλωρίνης, αποτέλεσε οικισμό της κοινότητας Μπελκαμένης [ΦΕΚ 259 / 21.12. 1918].
Έλλοβον Φλωρίνης, 52 άτομα (24 άρρενες και 28 θήλεις) [Απογραφή 1920].
Μετονομασία του οικισμού από Έλλοβιν σε Ελατιάς [ΦΕΚ 156 / 8. 8. 1928].
Ελατιάς Φλωρίνης, έρημο [Απογραφή 1928].
Ελάτεια Φλωρίνης, 125 άτομα (58 άρρενες και 67 θήλεις) [Απογραφή 1940].
Στην απογραφή του 1951 ήταν έρημο.
Μπράχου Μαρία, εργασία του 5ου Δημοτικού Σχολείου Φλώρινας, Χωριά- Οικισμοί του Ν. Φλώρινας που δεν κατοικούνται, Φλώρινα Μάιος 2000.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου